Ανεύθυνοι βουλευτές, σοφοί δικαστές...

Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ήταν ο υπουργός Οικονομικών που εφάρμοσε το πρώτο Μνημόνιο. Ηταν ο κορυφαίος πρώτος μνημονιακός πολιτικός, στον οποίο το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα (στο σύνολό του) επιχείρησε να φορτώσει όλες τις ευθύνες για το κακό που βρήκε τη χώρα. Έπρεπε να βρεθεί ένα εξιλαστήριο θύμα και βρέθηκε.

Η παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο ήταν εξαρχής προβληματική. Με βάση τον ισχύοντα νόμο, τα όποια αδικήματά του είχαν παραγραφεί. Το ήξεραν όλοι, το είπαν οι πιο σοβαροί συνταγματολόγοι, αλλά οι βουλευτές που τον παρέπεμψαν δεν άντεχαν να ακούσουν ότι «τα κουκούλωσαν». Πέρα από αυτό, το ένα από τα αδικήματα που του απέδωσαν (απόπειρα απιστίας) ήταν ολοφάνερα ξεκρέμαστο. Δεν μπορούσε να στηριχθεί πουθενά. Το άλλο (νόθευση εγγράφου) στηριζόταν μόνο σε λογικά συμπεράσματα («από τη λίστα Λαγκάρντ αφαιρέθηκαν ονόματα συγγενών του, άρα αυτός τα αφαίρεσε») παρά σε αποδεικτικά στοιχεία ή έστω ισχυρές ενδείξεις. Εν πάση περιπτώσει, η υπόθεση έφτασε στο Ειδικό Δικαστήριο, τα μέλη του οποίου βρέθηκαν σε προφανώς δύσκολη θέση. Αν αποφάσιζαν ότι τα αδικήματα είχαν παραγραφεί, όπως είναι το νομικώς ορθόν, θα βρίσκονταν αντιμέτωπα με την κατακραυγή ότι «τα κουκουλώνουν». Ετσι, συμπεριφέρθηκαν όπως και οι βουλευτές, δηλαδή «πολιτικά», και εκδίκασαν την υπόθεση. Από αυτήν την άποψη έπραξαν σοφά. Δεν μπορούσαν οι δικαστές να σηκώσουν ένα τόσο μεγάλο βάρος, που τόσο ανεύθυνα τους φόρτωσαν οι βουλευτές. 

Το ίδιο σοφή ήταν και η απόφαση που έβγαλαν. Αθώωσαν παμψηφεί τον πρώην υπουργό για την «απόπειρα απιστίας», αφού ήταν φανερό εξαρχής -και αποδείχτηκε στην ακροαματική διαδικασία- ότι η κατηγορία αυτή ήταν εντελώς έωλη. Ούτε απιστία διεπράχθη ούτε ζημία στο Δημόσιο προξενήθηκε. 

Αλλά και η άλλη κατηγορία (νόθευση εγγράφου), στον αέρα ήταν. Απόδειξη, δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει έτσι όπως άλλαξε τόσους υπολογιστές και τόσα χέρια το περίφημο «στικάκι» με τη «λίστα Λαγκάρντ». Μόνο ως «λογική σκέψη» μπορούσε κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Παπακωνσταντίνου νόθευσε το έγγραφο, αφού δικοί του συγγενείς ήταν μέσα. Γι’ αυτό και η τελική απόφαση ήταν ένα χρόνος φυλάκιση. 

Πρόκειται για άκρως «πολιτική» απόφαση. Οι δικαστές δεν μπορούσαν να αθωώσουν εντελώς τον Παπακωνσταντίνου, για να μην κατηγορηθούν ότι «τα κουκούλωσαν». Από την άλλη, η πολύ μικρή ποινή που του επέβαλαν καταδεικνύει τις πολλές αμφιβολίες που είχαν για το αν στέκει και η δεύτερη κατηγορία (πέντε από τους 13 δικαστές πρότειναν απαλλαγή του και από αυτήν). Και, προφανώς, δεν άντεχε η συνείδησή τους να στείλουν στη φυλακή ένα άνθρωπο με τόσες αμφιβολίες για τις κατηγορίες που τον βάρυναν. 

Οι δικαστές, τελικά, έβγαλαν το φίδι από την τρύπα. Και το έβγαλαν καλά. Έβγαλαν μια «πολιτική» απόφαση, χωρίς να υποκύψουν στις πολιτικές σκοπιμότητες. Θα ήταν αδιανόητο οι δικαστές να επιβραβεύσουν την ανευθυνότητα 206 βουλευτών, οι οποίοι είχαν παραπέμψει τον πρώην υπουργό για «απιστία» χωρίς κανένα επαρκές στοιχείο. Θα ήταν αδιανόητο να πληρώσει ένας τα σπασμένα όλης της Μεταπολίτευσης, μόνο και μόνο επειδή έγινε αποδιοπομπαίος τράγος για πολιτικούς λόγους. 

Κατά τούτο, χαρακτηρίζουμε σοφή τη χτεσινή απόφαση των δικαστών και ανεύθυνη την προ διετίας αντίστοιχη των βουλευτών που τον παρέπεμψαν. Οι δικαστές κατάλαβαν ότι, αν εξαντλούσαν όλη την κάθαρση στο πρόσωπο του Παπακωνσταντίνου, θα διέπρατταν ύβρι στο όνομα του νόμου. Και, ευτυχώς, το απέφυγαν.

ΥΓ: Όλα τα προεκτεθέντα δεν σημαίνουν καθόλου ότι δεν υπάρχουν ευθύνες για την απαράδεκτη καθυστέρηση στην ουσιαστική έρευνα για το περιεχόμενο της «λίστας Λαγκάρντ». Μένει να δούμε αν θα τις βρει η νέα κυβέρνηση και, κυρίως, αν θα αξιοποιηθεί το περιεχόμενο της «λίστας», για να μπουν χρήματα στα κρατικά ταμεία ή θα αποδειχθεί ότι άνθρακες ο θησαυρός. Θα περιμένουμε. ένα άρθρο των πρωταγωνιστών