Το μάθημα από τον Ανδρέα

Του Πασχου Μανδραβελη

Είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ονειρεύεται να γίνει ο νέος Ανδρέας Παπανδρέου. Ή, έστω, συνεχιστής του. Δεν είναι μόνο το ζιβάγκο που φοράει από καιρού εις καιρόν. Είναι και κάποιες αποστροφές του λόγου του που το πιστοποιούν. Πέρυσι (4.5.2012) μίλησε στην Αχαΐα, στην «κοιτίδα της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης», όπως τη χαρακτήρισε. Στην Πλατεία Συντάγματος τον περασμένο Ιούνιο θύμισε στους (λίγους) συγκεντρωμένους ότι εκεί «ο λαός το ‘81 πανηγύρισε την Αλλαγή» (16.6.2013). Τον Ιούλιο υπερασπίστηκε την κληρονομιά του Ανδρέα Παπανδρέου απέναντι στην επίθεση που έκανε ο κ. Μάκης Βορίδης.

Καλά κι άγια είναι όλα αυτά -κάθε νέος πρέπει να έχει κάποια πρότυπα στη ζωή του- αλλά αν ζούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου θα είχε να του θέσει κάποια ερωτήματα. Τα αντιγράφουμε από ομιλία του στη Βουλή που έγινε στις 6 Δεκεμβρίου 1985 κατά τη συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως για τα μακροπρόθεσμα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Ρωτούσε λοιπόν τους σύγχρονούς του, επαναστατημένους της Προόδου, ο Ανδρέας Παπανδρέου και τα ερωτήματά του δυστυχώς παραμένουν επίκαιρα για τον ΣΥΡΙΖΑ: «Είναι αριστερή η πολιτική που συντηρεί την απασχόληση σε κλινικά νεκρές επιχειρήσεις ή σε μη βιώσιμους κλάδους που στηρίζονται σε συνεχείς επιδοτήσεις οι οποίες πληρώνονται από το κοινωνικό σύνολο; Είναι αριστερή μια πολιτική ασφυκτικών διοικητικών ελέγχων στην αγορά; Γιατί η αγορά πάντα εκδικείται... Δεν είναι ασφαλώς αριστερή μια πολιτική εσωστρέφειας και άρνησης κάθε μορφής συμμετοχής στον ανταγωνισμό. Σ’ αυτά τα θέματα πρέπει να τοποθετηθούν τα πολιτικά κόμματα, τα κόμματα στη Βουλή. Πρέπει να ξέρουμε τι ακριβώς προτείνουν, τι καταγγέλλουν. Αυτό είναι βασικό για την ύπαρξη ενός αποδοτικού εθνικού διαλόγου».

Η ομιλία του αυτή καθώς και το σκληρό πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας θα μπορούσαν να θεωρηθούν αυτοκριτική για την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική με δανεικά που άσκησε την πρώτη τετραετία της διακυβέρνησής του. Οταν τα έλεγε αυτά ο Ανδρέας Παπανδρέου η χώρα ζούσε τη μίνι χρεοκοπία του 1985. Το σταθεροποιητικό πρόγραμμα της οικονομίας ήταν βαρύ. Περιελάμβανε υποτίμηση της δραχμής κατά 15% και πάγωμα μισθών και συντάξεων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, όταν ο πληθωρισμός έτρεχε με 20%. Για την κριτική που γινόταν στο «μνημόνιο» εκείνης της εποχής ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε ότι «υπάρχει μια φοβερή σύγχυση. Τα μέτρα χαρακτηρίζονται είτε δεξιά, είτε κεντρώα, είτε αριστερά. Τα μέτρα τα οποία παίρνουμε εμείς είναι σταθεροποιητικά, όχι συμβολής σε αύξηση του κέρδους, αλλά συμβολής στην αύξηση του εθνικού εισοδήματος, στην οποία συμμετέχει άμεσα ο Ελληνας πολίτης, στον αγρό ή στο εργοστάσιο ή στο γραφείο».

Το πρόβλημα λοιπόν με τον κ. Τσίπρα δεν είναι ότι αντιγράφει τον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά ότι δεν έμαθε αυτά που κατάλαβε ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν είδε το 1985 τη χρεοκοπία με τα μάτια του: «Ο ιδιωτικός τομέας», έλεγε ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ «θα παίξει σημαντικό ρόλο. Είναι όνειρο θερινής νυκτός ότι ο δημόσιος τομέας όπως είναι σήμερα είναι σε θέση να αναλάβει και ευθύνες που σήμερα έχει ο ιδιωτικός τομέας. Λέμε μια πραγματικότητα...».

Κάποιος είχε γράψει ότι το μόνο που μας μαθαίνει η Ιστορία είναι πώς να κάνουμε καινούργια λάθη. Το πρόβλημα με τον ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον είναι ότι δεν διαβάζει Ιστορία και γι’ αυτό επιμένει στα παλιά λάθη. Το θέμα όμως είναι ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει τη διακυβέρνηση, δεν πρέπει η χώρα να πληρώσει και πάλι τα δίδακτρα με μια νέα χρεοκοπία...